Պարզաբանում. մանկապարտեզից՝ մինչեւ բուհ, փաստաթղթեր, մեխանիզմներ, ժամկետներ

Պարզաբանում 19 Մայիս, 2019 13:00

«Պարզաբանում» շարքի շրջանակներում այս անգամ անդրադարձել ենք
նախակրթական եւ կրթական հաստատություններ ընդունելությանը՝ մանկապարտեզից մինչեւ բուհ, ինչպես են ընդունվում, պահանջվող փաստաթղթերի, գործընթացի, ժամկետների, մեխանիզմների մասին:

1. Նախադպրոցական հաստատություններ ընդունելության առանձնահատկությունները ՀՀ-ում։

Երեխայի կրթական գործընթացի կազմակերպումը սկսվում է դեռևս նախադպրոցական հաստատություններում՝ մանկապարտեզներում։ Մանկապարտեզներում հերթագրման և ընդունելության կարգը սահմանվում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից։ Այսօր կանդրադառնամ Երևանի ենթակայության մանկապարտեզներում հերթագրման և ընդունելության կարգի առանձնահատկություններին, որոնք սահմանվում են Երևանի քաղաքապետի կողմից 31 մարտի 2011 թվականին ընդունված թիվ 1101-Ա որոշմամբ։

Երեխային հերթագրելու համար անհրաժեշտ է ծնողի կողմից դիմումի ներկայացում՝ համաձայն Երևանի քաղաքապետի կողմից հաստատված ձևի՝ երեխայի անձը հաստատող փաստաթղթի առկայության դեպքում: Երեխային մանկապարտեզում հերթագրելու մասին դիմումը ստանալուց հետո 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում երեխան հաշվառվում է կառավարման համակարգում՝ ըստ ծննդյան տարեթվի:
https://mankapartez.yerevan.am/ կայքը հնարավորություն է տալիս երեխայի հերթագրումն իրականացնել նաև առցանց տարբերակով։ Նշված կայքում ծնողը կամ նրա օրինական ներկայացուցիչը լրացնում է առցանց դիմումը: Երեխային մանկապարտեզում հերթագրելու մասին դիմումը ներկայացնելու և հաստատելու դեպքում 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում երեխան հաշվառվում է կառավարման համակարգում՝ ըստ ծննդյան տարեթվի: Ներկայացված տվյալների ոչ լիարժեքության կամ անհամապատասխանության դեպքում առցանց ներկայացված դիմումը ենթակա կլինի մերժման:

Երեխան կարող է հաշվառվել էլեկտրոնային համակարգում միայն մեկ մանկապարտեզ հաճախելու համար: Մեկ այլ մանկապարտեզ հաճախելու համար հաշվառվելու դեպքում, երեխայի անձնական տվյալները նախորդ մանկապարտեզի հերթագրման ցանկից ենթակա են հեռացման:

Երեխայի հերթագրումն իրականացվում է երեխայի 2 կամ 3 տարեկանը լրանալուց հետո, ընդ որում՝ մինչև 3 տարեկան երեխաների հաշվառումը և ընդունելությունն իրականացվում է տվյալ մանկապարտեզում 2-ից մինչև 3 տարեկան տարիքային փուլի համար անհրաժեշտ նախադպրոցական կրթական ծրագրերի իրականացման համար համապատասխան հնարավորությունների առկայության դեպքում:

2. Ի՞նչ փաստաթղթեր են անհրաժեշտ հանրակրթական դպրոց երեխայի ընդունելության իրականացման համար։

Հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում երեխաների ընդունելությունն իրականացվում է «Հանրակրթության մասին» ՀՀ օրենքի և ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի համապատասխան հրամանների հիման վրա:
Սովորողների ընդունելությունը դպրոց իրականացվում է տնօրենի հրամանով` երեխայի (սովորողի) ծնողի (նրա օրինական ներկայացուցչի) դիմումի և հաստատության միջև կնքված պայմանագրի հիման վրա:

Առաջին դասարան կարող են ընդունվել այն երեխաները, ում վեց տարին արդեն լրացել է կամ լրանում է տվյալ օրացուցային տարվա դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ: Ինչ վերաբերում է վեց տարեկանից փոքր երեխաների ընդունելությանը դպրոց, ապա այս պարագայում առկա է սահմանափակում, քանի որ ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի 24 նոյեմբեր, 2010 թվականի № 1640 հրամանը ուղղակի կերպով արգելում է տվյալ տարիքային շեմից ցածր տարիքի երեխաների ընդունելության իրականացումը: Հատուկ դպրոցի 1-ին դասարան ընդունվում են տվյալ օրացուցային տարում վեց տարին լրացած և ավելի բարձր տարիքի դպրոց չհաճախած երեխաները:

Երեխային (սովորողին) դպրոց ընդունելու համար ծնողը դպրոց է ներկայացնում.

 դիմում,
 2 լուսանկար,
 երեխայի ծննդյան վկայականի պատճենը,
 տեղեկանք երեխայի առողջության մասին (սպասարկող բուժհիմնարկից),
 դպրոցից դպրոց սովորողի տեղափոխման (ընդունելության) թերթիկը (առաջինից բարձր դասարաններ ընդունվելու համար),
 սովորողի անձնական գործը (առաջինից բարձր դասարաններ ընդունվելիս),
 վկայագիր «կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքի վերաբերյալ»՝ տրված տարածքային կառավարման պետական մարմնի կողմից, կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաներին հատուկ դպրոց ընդունելու համար,
 տեղեկանք «Կյանքի դժվարին իրավիճակում գտնվող երեխաների տեղեկատվական համակարգում» հաշվառված լինելու վերաբերյալ` հակասոցիալական վարք ցուցաբերած երեխաներին հատուկ դպրոց ընդունելու համար:

Ի տարբերություն մանկապարտեզների՝ հանրակրթական հաստատություններում առցանց հայտագրման համակարգը ներդրվել է բոլորովին վերջերս։ ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի 18 ապրիլ, 2019 թվականի № 362-Ա հրամանի համաձայն 2019 թվականի մայիսի 15-ից հասանելի է https://hayt.emis.am/ կայքը։

Այս համակարգից կարող են դեռևս օգտվել միայն Երևան քաղաքի բնակիչները, քանի որ կարգն ինքնին փորձնական է: Հայտագրման առցանց գործընթացն իրականացվում է միայն առաջին դասարան ընդունվող երեխաների ընդգրկումը հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում կազմակերպելու համար:

Հայտագրումն իրականացվում է ծնողի կողմից: Հայտագրումից հետո ծնողը դպրոց է ներկայացնում դիմում՝ ուղղված տնօրենին, բնակչության պետական ռեգիստրում հաշվառված լինելու մասին տեղեկանք, ծննդյան վկայականի կամ անձնագրի բնօրինակը և պատճենը (տնօրենի «Իսկականի հետ ճիշտ է» մակագրությամբ պատճենը պահպանվում է սովորողի անձնական գործում), 2 լուսանկար 3x4 չափսի, վկայագիր՝ «կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքի վերաբերյալ»՝ տրված տարածքային կառավարման պետական մարմնի կողմից, կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաներին հատուկ դպրոց ընդունելու համար (վերջինիս առկայության դեպքում): Դպրոցը նույն օրը Դպրոցների կառավարման տեղեկատվական համակարգում հաստատում է երեխայի ընդունելությունը:

Համակարգի միջոցով երեխային հայտագրելու օրվանից հետո 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում վերոհիշյալ փաստաթղթերը դպրոց չներկայացվելու դեպքում հայտագրումը չեղարկվում է: Բացի այդ, ծնողն իրավունք ունի փոփոխել հայտագրումը՝ իրեն տրամադրված ծածկագրի միջոցով: Փոփոխությունն իրականացնելուց հետո 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում երեխայի փաստաթղթերը դպրոց չներկայացվելու դեպքում հայտագրումը համարվում է անվավեր:

Ընդունելության ժամանակ ընդունվող երեխայի գիտելիքների ստուգում չի թույլատրվում, բացառությամբ, այն դեպքի, երբ երեխան (սովորողը) ընդունվում է մասնագիտացված դպրոց կամ Հայաստանի Հանրապետություն է վերադարձել այլ երկրներից:
Այն դեպքերում, երբ երեխայի ընդունելությունը դպրոց ուշացվել է մինչև երկու տարի՝ ընդունելությունն իրականացվում է առաջին դասարան՝ ընդհանուր հիմունքներով: Եթե բաց թողնված ժամանակահատվածը գերազանցում է երկու տարվա շեմը և չի լրացել երեխայի 13 տարին, ապա երեխան ընդունվում է դպրոցի` իր տարիքային խմբին համապատասխան դասարան:

Նշված դեպքերում դպրոց ընդունված սովորողի համար կազմակերպվում են պարապմունքներ չուսումնասիրված հանրակրթական հիմնական ծրագրային թեմաներից` ըստ անհատական ուսուցման ծրագրի:
Հիմնական կրթության վկայական ստացած բոլոր աշակերտներն իրավունք ունեն ուսումը շարունակելու նույն կամ ավագ դպրոցի 10-րդ դասարանում: Ավագ դպրոց ընդունվելիս սովորողի ծնողը ներկայացնում է հիմնական կրթության վկայականի բնօրինակը և վերոհիշյալ ցանկում նշված փաստաթղթերը, բացառությամբ «Անձնական գործ» գրքույկի:

3. Ընդունելության կարգը բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում։

Ընդունելության գործընթացի կազմակերպումը այլ է բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների դեպքում։ Բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ընդունելությունը բարձրագույն կրթության առաջին աստիճանում` բակալավրիատում, դիպլոմավորված մասնագետի ծրագրում անցկացվում է առնվազն միջնակարգ (լրիվ) ընդհանուր կրթություն ունեցող անձանց դիմումներով, օրենքով կամ բարձրագույն ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ նախատեսված մրցութային հիմունքներով:

Հարկ է նշել, որ ընդունելություն հայտարարելու իրավունք ունեն բացառապես լիցենզավորված բարձրագույն ուսումնական հաստատությունները: Վերջիններս պարտավոր են ծանոթացնել դիմորդին իրենց լիցենզիային, կանոնադրությանը և ներքին կանոնակարգերին, ինչպես նաև պետական հավատարմագրման վկայականին (առկայության դեպքում), որի վերաբերյալ տեղեկությունները գրանցվում են դիմորդի ընդունելության փաստաթղթերում:

Բարձրագույն ուսումնական հաստատության և ուսանողի միջև կնքվում է պայմանագիր, որտեղ պարտադիր ամրագրվում են սովորելու տարիների տևողությունը և տվյալ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունում բարձրագույն կրթության յուրաքանչյուր աստիճանի համար նախատեսված ուսման վարձի ընդհանուր չափը` բաժանված ըստ ուսումնական տարիների։

Հարկ է ընդգծել, որ ուսանողի հետ կնքված պայմանագիրը, այդ թվում` այդ պայմանագրով նախատեսված ուսման վարձի ընդհանուր և դրա` ըստ տարիների բաժանված չափերը, ուսումնառության ամբողջ ընթացքում փոփոխման ենթակա չեն:
Եթե բակալավրիատն ավարտելուց հետո ուսանողը որոշում է շարունակել իր հետագա կրթությունը մագիստրատուրայում, ապա վերջինս ներկայացնում է դիմում կազմակերպության ղեկավարի անունով՝ կցելով համապատասխան փաստաթղթեր՝ բակալավրի, դիպլոմավորված մասնագետի, մագիստրոսի դիպլոմի և դրա հավելվածի (միջուկի) պատճենները (օտարերկրյա պետություններում բարձրագույն կրթություն ստացածների համար՝ փաստաթուղթ նրանց կրթության համարժեքության մասին), ինքնակենսագրություն և 3 լուսանկար (3 x 4 չափի), հրատարակված կամ հրատարակման ընդունված գիտական աշխատությունների ցուցակ (դրանց առկայության դեպքում), կազմակերպության կողմից սահմանված այլ փաստաթղթեր:
Մագիստրոսի աստիճան ունեցող քաղաքացիները 2-րդ մագիստրոսական կրթություն կարող են ստանալ միայն վճարովի հիմունքներով:

Օտարերկրյա քաղաքացիները և քաղաքացիություն չունեցող անձինք մագիստրատուրա կարող են ընդունվել միջպետական և միջգերատեսչական պայմանագրերի կամ համաձայնագրերի հիման վրա, լրացուցիչ տեղերի հաշվին, ինչպես նաև վճարովի հիմունքներով սեփական նախաձեռնությամբ:

Հարցերին պատասխանել է «Արատտա քընսալթինգ» ՍՊԸ պայմանագրային և կորպորատիվ կառավարման բաժնի իրավախորհրդատու Նազելի Սմբատյանը: