Հայ ժողովուրդը իմացավ, որ իրենք առանձին չեն, իրենց հետ կա հզոր մի պետության ներկայացուցիչ. Սասունյանը՝ Փելոսիի այցի մասին

ArmDaily.am-ը ամերիկահայ գրող, «Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր Հարութ Սասունյանի հետ զրուցել է ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի Հայաստան կատարած պաշտոնական այցի և կարևոր ուղերձների մասին։

-Պարո՛ն Սասունյան, ավարտվեց խոսնակ Նենսի Փելոսիի հայաստանյան այցը։ Ինչպե՞ս եք այն գնահատում, ի՞նչ ազդակներ փոխանցեց խոսնակը և ամենագլխավորը ո՞րն էր։

-Իմ կարծիքով՝ խոսնակ Փելոսիի այցելությունը շատ դրական էր և շատ օգտակար Հայաստանի համար։ Փաստն այն է, որ տեսնում ենք թե՛ ադրբեջանցիները, թե՛ թուրքերը բողոքում են, քննադատում են, շատ վատ բաներ են ասում Փելոսիի մասին, ուրեմն մեզ համար օգտակար է այդ այցելությունը։ Իմ կարծիքով՝ ամենակարևոր պատգամը այն է, որ հայ ժողովուրդը իմացավ, որ իրենք առանձին չեն, իրենց հետ կա հզոր մի պետության ներկայացուցիչ, որ ասում են՝ մենք ձեր կողքին ենք և պատրաստ ենք ամեն ինչով օգտակար լինել ձեզ, եկել ենք ձեզ լսենք, թե ինչի կարիք ունեք, և մենք նկատի կունենանք ձեր պահանջները և կտեսնենք՝ ինչ կարող ենք անել։

Նաև խոսնակը շատ խիստ քննադատեց Ադրբեջանի հարձակումը, խոսեց շատ զգացական ձևով Հայոց ցեղասպանության ճանաչման մասին, նույնիսկ լաց եղավ ցեղասպանության հուշակոթողի առաջ և մեծապես գնահատեց Հայաստանի ժողովրդավարությունը։

Ավելացնեմ, որ այս բոլորը ամերիկահայերի համար զարմանալի չեն, որովհետև մենք Ամերիկայում, որ ակտիվ քաղաքականություն ենք վարում, այս կնոջ հետ երկար տարիներ, տասնամյակներ աշխատել ենք, տեղեկացրել ենք, ամեն ինչ արել ենք, որպեսզի մի օր, երբ այսպիսի առիթ լինի, ամեն ինչ նախօրոք իմանա։ Նա տարիների ընթացքում ծանոթացել է Հայկական հարցի մասին մեր մոտեցումներին և տեղեկություններին։

-Կարծիք կա նաև, որ Փելոսիի այցելությունը նաև առաջիկա ընտություններով է պայմանավորված։ Դեմոկրատներին Ամերիկայում անհրաժեշտ են հայերի ձայները։

-Իմ կարծիքով, Փելոսիի այցելությունը ընդանրապես կապ չունի ամերիկյան ընտրությունների հետ, որովհետև ամերիկահայությունը քվեարկողների մեծ թիվ չի ներկայացնում, որ ազդեցիկ դեր ունենա Ամերիկայի ընտրությունների վրա։ Փելոսին ինքը երկար տարիներ հայամետ, հայասեր է եղել։ Ներկայացուցիչ է Կալիֆոռնիա նահանգից, որտեղ բազմաթիվ հայեր կան։ Այդ հայերն անընդհատ իր հետ կապի մեջ են։ Ինքն իր հետ բերել էր Կոնգրեսի անդամներ, որոնք երկուսն էլ հայկական ծագում ունեն, իր կուսակցության անդամներ են և ինքը շատ մտերիմ կապեր ունի իր կուսակիցների հետ։ Փելոսին երկար ժամանակ ցանկացել է Հայաստան այցելել, բայց առիթ չի եղել։ Բեռլինում մեկ այլ համաժողովի մասնակցելուց հետո, մտածել է, որ կարելի է շատ արագ հասնել Հայաստան։ Այդտեղ հետին միտք չկա, «եթե Հայաստան գնամ, հայերի քվեները կստանամ»։ Նման բաներ ասում են մարդիկ, ովքեր չեն հասկանում ամերիկյան քաղաքականությունը։

-Խոսնակ Փելոսիի հետ պատվիրակության կազմում էին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի Էներգետիկ և կոմերցիոն հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Ֆրանկ Փալոնեն և Ներկայացուցիչների պալատի անդամներ Աննա Էշուն և Ջեքի Սփիերը։ Ինչպես Փելոսին նշել էր իր խոսում, ընտրված կոնգրեսականները տարածքներից են, որտեղ ամերիկահայերը շատ մեծ թիվ են կազմում։ Պատահակա՞ն եք համարում պատվիրակության նման կազմը։

-Փելոսիի հետ երեք կոնգրեսական էր եկել։ Երեքն էլ շատ մեծ, հայանպաստ գործություեություն են վարել։ Վստահ եմ, որ իրենք են խորհուրդ տվել Փելոսիին, որ այս առիթով Հայաստան այցելի։

-Պարո՛ն Սասունյան, Ֆրանկ Փալոնեն իր խոսքում հայտարարեց, որ Միացյալ Նահանգները ամեն ինչ կանի Հայաստանին օգնելու համար՝ Ռուսաստանին նկատի չունենալով, իսկ Փելոսին ավելացրեց, որ մեր հարաբերություններն այլ կառույցների հետ Հայաստանը պետք է որոշի։ Ի՞նչ հասկանանք այս ուղերձների ներքո։

-Ինքը փորձում էր իր բառապաշարով բացատրել, թե ոնց կարելի է անել, որ Ամերիկան օգնի ՀԱՊԿ անդամ երկրին։ Մենք գիտենք, որ ՀԱՊԿ-ը զինվորական կառույց է, որը ստեղծել է Ռուսաստանը։ Սա մի արտառոց կացություն է, բայց Փելոսին փորձում է դա դիվանագիտորեն բացատրել, թե դուք ինչ կանեք՝ Ձեր որոշումն է, մենք չենք խառնվելու ձեր որոշումներին, բայց մենք սիրում ենք ձեր ժողովրդին, ինչ-որ կարող ենք, կփորձենք անել։ Այդքանը։ Նա այսկեպ ազնիվ է։

-Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ջեքի Սփիերը հայտնեց, որ պալատն արդեն բանաձեւ է առաջ քաշել, որով դատապարտում ենք Ադրբեջանի գործողությունները: Դուք գիտե՞ք այդ բանաձևի մասին, որքանո՞վ այն արդյունավետ կլինի և ի՞նչ ազդեցություն կունենա Ադրբեջանի վրա։

-Այդ բանաձևի համար ստորագրությունները հավաքվում են, որպեսզի ներկայացվի կոնգրեսի անդամներին։ Այս րոպեին ոչ ոք չգիտի՝ արդյոք այդ բանաձևը անցնելո՞ւ է, հաջողելո՞ւ է, թե՞ ոչ։ Բայց եթե անցնի, այդ բանաձևը դրական ժեստ է լինելու Հայաստանի հանդեպ, որը կդատապարտի Ադրբեջանի հարձակումը, ինչպես նաև կոչ կլինի ԱՄՆ կառավարությանը ավելի քիչ օժանդակել այդ երկրին։ 

-Խոսնակը նաև նշեց, ԱՄՆ ժողովրդավարությունն ուրախությամբ է ընդունում հայաստանյան ժողովրդավարությունը: Սա նշանակում է, որ ԱՄՆ-ի համար ընդունելի՞ է ներկայիս իշխանությունը։

-Քանի որ Փելոսին անընդհատ շեշտում է Հայաստանի ժողովրդավարությունը և վարչապետի հետ հանդիպմանն էլ դա ընդգծվեց՝ ես տպավորություն ստացա, որ Փելոսին տեղյակ է, որ Հայաստանում կա ընդդիմություն, կա խառը մթնոլորտ իշխանությունների հանդեպ, և ինքը փորձում է այդ իշխանություններին մի քիչ թիկունք կանգնել այդ ժողովրդավարության մասին խոսելով և գնահատելով։

-«Գաֆէսճեան» արվեստի կենտրոնում իր ելույթում խոսնակ Փելոսին նշեց, որ պայքար է ընթանում ժողովրդավարության և ավտոկրատիայի միջև, իսկ Հայաստանն այն վայրն է, որտեղ այս հակասություններին ակնառու են։ Ձեր կարծիքով՝ խոսնակը նկատի ուներ, որ Ռուսաստան-Արևմուտք հակամարտությունը տեղափոխվո՞ւմ է Հայաստան։

-Տեղափոխելու հարց չկա այստեղ։ Աշխարհի գրեթե բոլոր երկրները շատ անորոշ վիճակում են։ Կա մեծ հակադրություն Ամերիկայի և Ռուսաստանի միջև և վերջին ուկրաինական պատերազմը էլ ավելի սրեց այն։ Ամեն երկիր փորձում է ինչ-որ ձևով լուծել այդ խրթին կացությունը։ Կան երկրներ, որոնք արևմտամետ են, ՆԱՏՕ-ի անդամներ են, Ամերիկայի կողքին են, իրենց համար շատ պարզ է, թե ինչ պետք է անեն։ Կան երկրներ, որ ռուսամետ են, Ռուսաստանի ազդեցության ոլորտում են և հետևում են Ռուսաստանին։ Կան նաև բազմաթիվ այլ երկրներ, որոնք ո՛չ ռուսամետ են, ո՛չ ամերիկամետ են, և իրենք էլ այս բարդ իրավիճակում փորձում են ամեն ձևով, շատ զգուշությամբ  նավարկել երկուսի միջև։ Օրինակ՝ Հնդկաստանը, Հայաստանը։

Արփինե Պետրոսյան