ArmDaily.am-ը շարունակում է «Ինչպես ընտրել...» շարքը։
Մեր ընթերցողին ներկայացնում ենք, թե ինչպես ընտրել ճիշտ սնունդ, որպեսզի այն լինի ոչ միայն համեղ, այլ նաև օգտակար և անվնաս:
Այս շաբաթ ձեզ ենք ներկայացնում կարևոր փաստեր խաշի պատրաստման մասին:
Սկսվել է խաշի սեզոնը: Ձմռանը մոտ երևանյան շուկաները լցվում են խաշի համար նաատեսված ապրանքներով, և խաշի իրական սիրահարները չեն կարողա անտարբեր անցնել դույլի միջից ցցված կովի սափրած տոտիկների կողքով, բացի այդ կանգ կառնեն նաև կանաչի, բողկ, սխտոր ծախող վաճառականների մոտ՝ խաշի սեղանի համար անհրաժեշտ բաղադրիչները գնելու համար:
Նախ սկսենք նրանից, որ մի շարք խոհարարների պնդմամբ՝ խաշը շատ նեղացկոտ բնավորություն ունի: Նրա բնավորությունը մի քիչ ավելի կամայական է: Եթե այն պատրաստելիս համապատասխան վերաբերմունք չցուցաբերես, նա անպայման զգալ կտա և ճաշակողին կհուշի, որ պատրաստելիս խոհարարը վատ տրամադրություն ուներ, այնպես չի վերաբերվել խաշին:
Խաշի ամբողջ հետաքրքրությունը ընկերներով կամ հարազատներով հավաքվելն է. ոչ թե հավաքվում ես, որպեսզի քաղցդ հագեցնես, այլ հավաքվում եք ընկերներով կամ հարազատներով, նստում եք սեղանի շուրջ, զրույց եք անում, մի գավաթ խմում եք իրար հետ
Իսկ ինչպե՞ս է պետք պատրաստել խաշը:
Նախ ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչ խաշի սիրահար եք դուք՝ յուղոտ, թե ոչ այնքան: Եթե ոչ շատ յուղոտ, ապա պետք է եփել ոտքերը հոդերի երկայնքով:
Խաշը բարեխիղճ պատրաստողները գործընթացը սկսում են չորս օր առաջ: Առաջնահերթ պետք է հաշվարկել, թե որքանի միս է անհրաժեշտ մեկ հյուրի համար: Կովի մեկ տոտիկը չորս հոգու համար նորմալ է, եւ ավելի լավ է, որ դա լինի ոչ գեր հորթուկի տոտիկ՝ թարմ եւ երիտասարդ, ինչպես ավստրալական մշակույթում: Ոսկորները, ծնկամասը եւ տարբեր մասերը միշտ առանձին գնեք: «Թափանն» ընտրելիս ղեկավարվեք «որքան հաստ եւ մեծ, այնքան լավ» սկզբունքով եւ այն ջրում պահեք՝ դա պատրաստման մնացած գործընթացից առանձին անելով:
Թող տոտիկներն ու ոսկորները սառը ջրում մնան մի քանի օր: Ամեն վեց ժամը մեկ փոխեք ջուրը: Այս փութաջան աշխատանքի նպատակն է միսը փափկացնել՝ մազերը հեռացնելու համար:
Հարկավոր է ուշադիր մաքրել բոլոր մազապարկերը. ամեն անգամ մազերը հեռացնելիս տեսանելի են դառնում նորերը, քանի որ կաշին ուռում է խոնավությունից:
Ձեր ընտրած գործիքով տեսանելի մազերը հեռացնելուց հետո, խաշկերույթի նախորդող գիշերը ոսկորներն ու միսը լցրեք գլխավոր «ղազանը» եւ վրան սառը ջուր լցրեք: Թույլ, բայց չընդհատվող կրակի վրա (պարտադիր ամբողջ գիշեր) եփեք, որպեսզի միսը փափկի եւ առանձնանա ոսկորներից: Շատ կարևոր է եփման ընթացքում սառը ջուր չավելացնելը եւ ոչ մի պարագայում գլխավոր կաթսան չծածկելը, այլապես արգանակը պղտոր կստացվի, այլ ոչ թե թափանցիկ ու հյութեղ, ինչն առավել նախընտրելի է:
Իսկ ահա խաշկերույթի օրը առավոտյան զգուշությամբ դատարկեք ջուրը, որում «թափանն» էր պահվում եւ մսեղենը լցրեք խաշի կաթսայի մեջ: Լուսադեմին խաշը նույն ամանով, որի մեջ եփվում էր դրվում է սեղանի մեջտեղում:
Խաշի մատուցման եղանակը նույնքան կարեւոր է, որքան պատրաստելը: Խաշը լցնում են խոր ափսեների մեջ՝ մեկ երկրորդի չափով արգանակ, մեկ քառորդ տոտիկ եւ մի քիչ «թափան»:
Սեղանին, անպայման,մեծ քանակությամբ չոր լավաշ պետք է լինի, բողկ եւ կանաչեղեն: Սովորական լավաշը նույնպես դնում են սեղանին, բացի այդ կան մարդիկ, որոնք խաշը ուտում են գլխին սավան և լավաշի մի շերտ փռելով ու ափսեի վրա գլուխը լավ խոնարհած: Նման արտասովոր ինհալյացիան հատուկ նրանց համար է, ովքեր չեն ցանկանում բույրը կորցնել: Խաշն ընդունված է լավաշով ուտել՝ այն գդալի տեղ օգտագործելով: Կա կարծիք, որ գդալով ուտում են դիլետանտներն ու արտասահմանցիները: Ավանդույթին հետևողները սեղանին դնում են նաև մի փոքր արգանակ՝ մեջը ճզմած սխտորով:
Եվ իհարկե էլ ինչ խաշի սեղան առանց օղու: Բանն այն է, որ խաշի հետ որևէ այլ ոգելից խմիչք չի սազում:
Շատ կարևոր է նաև ամեն ուտողի կողքը ափսեի մեջ խոնավ սրբիչ դնելը՝ կպչուն, յուղոտված ձեռքերը սրբելու համար, ինչպես նաեւ փոքր ափսե մսի համար: Հարկ է նշել, որ վարպետ ուտողները առանձնացնում են մսի կտորները, վրան աղ լցնում, թարմ լավաշով ծածկում՝ «հետոյի համար»:
Ինչո՞ւ են խաշն ուտում առավոտյան: Ամեն ինչ շատ պարզ է. օրվա մյուս ժամերին օրգանիմի համար ավելի դժվար է այդ ծանր ուտեստը մարսել:
Խաշն ընդունված է ուտել այն ամիսներին, որոնցում առկա է «ր» տառը: Այսինքն՝ սեպտեմբերից մինչև ապրիլ ներառյալ, տարվա մյուս եղանակներին խաշի համար շոգ է:
