Ի դեպ. Պատերազմի, Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի մասին

Ի դեպ, արդեն երկրորդ օրն է, որ շարունակվում են Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված ռազմական գործողությունները Արցախի սահմանին։Մեր պաշտոնական տեղեկատվության աղբյուները բավական հուսադրող տեղեկություններն են հաղորդում առաջնագծից, ինչը վկայում է, որ Ադրբեջանի պլանավորած «բլից կրիգը» ձախողվել է։ Բայց, ցավոք, պատերազմն առանց զոհերի չի լինում։ Խոնարհում մեր զոհված տղաների շիրիմներին։ Հիմա ամենաշատ քննարկվող հարցերից մեկն այն է, թե ինչը մղեց Ալիեւին լայնածավալ պատերազմական գործողությունների։ Պատասխանը կարծես միանշանակ է՝ Թուրքիան։ Առանց Թուրքիայի «բարձր հովանու» Ալիեւը հազիվ թե գնար այսչափ ինքնուրույն ու ինքնագլուխ արկածախնդրության։ Թուրքիան Ադրբեջանին դարձրել է իր գործիքը՝ սպասարկելու սեփական շահերը ռեգիոնալ ազդեցության մեծացման համատեքստում։ Պատահական չէ, որ նախօրեին, խոսելով պատերազմական առաջին օրվա ընթացքի մասին, Արցախի նախագահը շատ ուղիղ ու բաց հայտարարեց, որ Արցախն այսօր, ըստ էության պատերազմում է Թուրքիայի դեմ։ Այնպես, որ հայ-ադրբեջանական շփման գծում բախվել են ոչ միայն ու ոչ այնքան հայ-ադրբեջանական, որքան հայ-թուրքական, իսկ ավելի լայն իմաստով՝ ռեգիոնալ ռազմա-քաղաքական շահեր։

Այս համատեքստում բավական ուշագրավ են ՌԴ քաղաքական էլիտայի ներկայացուցիչների արձագանքները։ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հեռախոսազրույց է ունեցել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ, հայկական կողմի նախաձեռնությամբ եւ, ուշադրություն դարձրեք, ոչ թե Ադրբեջանի, այլ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թաիփ Էրդողանի հետ։ ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն էլ այսօր հավելել է, թե Ղարաբաղի հարցով Մոսկվան լիակատար շփման մեջ է Թուրքիայի հետ։Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին, ապա Վլադիմիր Պուտինը հեռախոսազրույց կունենա Ադրբեջանի իշխանությունների հետ՝ անհրաժեշտության դեպքում։

Հիշեցնեմ նաեւ ՌԴ ԱԳ փոխնախարարի զսպվածության կոչը, որն ուղղված էր ոչ թե երկու կողմերին, այլ բոլոր արտաքին ու ներքին խաղացողներին։ Սա ակնարկ է Թուրքիային, որպես արտաքին խաղացող։ Ակնհայտ է, որ հայկական ԶՈՒ-երի անհաջողությունը, անկախ հայ-ռուսական կամ երկու երկրների առաջնորդների հարաբերություններից, կնշանակի Ռուսաստանի պարտություն Կովկասում։ Ահա մոտավորապես սա է հայտարարությունների տողակատերում։ Իսկ պաշտոնապես, Մոսկվան հայտարարում է, որ Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում իրավիճակի սրումը Ռուսաստանի եւ շատ այլ երկրների համար լրջագույն մտահոգության առիթ է, որ այժմ պետք է կանգնեցնել կրակը, այլ ոչ թե հասկանալ, թե ով է ճիշտ, իսկ ով՝ մեղավոր, եւ որ ռազմական գործողությունները պետք է անհապաղ դադարեցվեն, հակամարտության կարգավորումը պետք է անցնի քաղաքական-դիվանագիտական հուն։ Սրանք քաղաքական հայտարարություններ են, որոնք կարեւոր են, բայց խաղաղություն պարտադրողը առաջին հերթին հայկական բանակն է։